MAJOWY TYDZIEŃ BIBLIOTEK

Utworzono dnia 05.05.2021

MAJOWY TYDZIEŃ BIBLIOTEK

08 MAJA- 15 MAJA
czyli

CO POWINNIŚMY WIEDZIEĆ O BIBLIOTEKACH I BIBLIOTEKARZACH

Za nami Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich obchodzony rokrocznie w dniu 23 kwietnia. Tegoroczną stolicą było Tibilisi z wymownym hasłem „ Ok. So your next book is…?”, co w zamyśle miało zachęcać do wielokrotnego skorzystania z oferty wydawnictw, księgarni i bibliotek. Przed nami majowy Tydzień Bibliotek oraz Dzień Bibliotekarza, dlatego zachęcamy do przeczytania cyklu artykułów poświęconych tym instytucjom oraz zatrudnionej w nich grupie zawodowej.

Nasza świebodzicka biblioteka swoje podwoje otwarte ma dla Użytkowników przez cały rok, również między świętami, w ferie czy wakacje. Nawet w okresie pandemii staraliśmy się w sposób jak najmniej odczuwalny ograniczać dostęp do placówki. Od Nowego Roku pomimo „trzeciej fali” covid-19 działamy w ostrym reżimie sanitarnym w 9 godzinnym trybie, 6 dni w tygodniu, by nie tracić kontaktu z mieszkańcami Świebodzic i okolic.

Z okazji Tygodnia Bibliotek warto przypomnieć, że są to instytucje kultury, które mają bardzo długi rodowód, gdyż pojawiły się już w starożytności. Egipcjanie nazywali biblioteki DOMEM PAPIRUSÓW, a Grecy SKŁADNICĄ KSIĄŻEK. Do dziś przez to określenie rozumiemy specjalny mebel, gdzie przechowujemy książki; budynek, w którym przechowujemy zbiory; gromadzony księgozbiór przez osoby prywatne czy mające postać prawną, a przede wszystkim instytucje, która zajmują się GROMADZENIEM, OPRACOWANIEM, UDOSTĘPNIANIEM oraz INFORMOWANIEM o swoich zbiorach.

Główną polską biblioteką jest BIBLIOTEKA NARODOWA w Warszawie.

Biblioteki posiadają umocowanie prawne. Po II wojnie światowej 17 kwietnia 1946 r. powstał DEKRET O BIBLIOTEKACH I OPIECE NAD ZBIORAMI BIBLIOTECZNYMI, który nakładał na Państwo obowiązek zakładania i utrzymywania bibliotek. Kamieniem milowym stała się USTAWA O BIBLIOTEKACH Z 9 KWIETNIA 1968 ROKU. Była ona na tyle ważna , że nie tylko podtrzymała postanowienia pierwszego dokumentu, ale po raz pierwszy uznano bibliotekarzy za odrębną grupę zawodową. Do profesji zaczęły przygotowywać specjalistyczne szkoły o różnym stopniu kształcenia na poziomie średnim (studium bibliotekarskie) oraz wyższym (uniwersytety). Obecnie Biblioteki działają mając umocowanie prawne znajdujące w następujących dokumentach: Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r., Ustawie z dnia 7 listopada 1996 r. o obowiązkowym egzemplarzu bibliotecznym, Ustawie z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach, Ustawie o Samorządzie Terytorialnym, Ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Kodeksie Etyki Bibliotekarza i Pracownika informacji. Zauważyć należy, że są to jedne z ważniejszych aktów prawnych, ale nie wszystkie.

Wynalezienie druku przez Jana Gutenberga w 1450 r., a w XIX w. rewolucja przemysłowa miały ogromne znaczenie dla przemian kulturalnych w całej Europie. Dzięki temu książki zaczęły docierać do większej rzeszy ludzi, a w związku z tym zadaniem bibliotek stało się nie tylko gromadzenie, opracowanie i przechowywanie zbiorów, ale przede wszystkim udostępnianie publikacji. Tym samym wzrosła rola Bibliotekarza, jako przewodnika po świecie ukazujących się wydawnictw. Miał on też za zadanie włączanie do obiegu informacji i aktywnej działalności informacyjnej.

Zawód Bibliotekarza na przestrzenie dziejów zmieniał oblicze. Bibliotekarzy spotkać było można od początku istnienia państwa polskiego. Do XIX w. praca w bibliotece miała charakter uboczny, a jednak w okresie zaborów bibliotekarze zaczęli wyodrębniać się jako grupa zawodowa. Co prawda dopiero w II Rzeczpospolitej nastały warunki do rozwoju profesji, a największym sukcesem stało się utworzenie własnej organizacji zawodowej ZWIĄZKU BIBLIOTEKARZY POLSKICH (ZBP). Po II Wojnie Światowej nastąpił dalszy rozwój wyodrębniania zawodu. Mogło to nastąpić poprzez wprowadzenia jednolitego kształcenia bibliotekarzy, wprowadzenia jednolitej pragmatyki zawodu rozwinięcia dyscypliny teoretycznej- bibliotekoznawstwa oraz kanonu zawodowych norm moralnych określających postępowanie bibliotekarza.

Obecnie Bibliotekarz powinien wyszukiwać źródła informacji, orientować się w wydawanych publikacjach oraz swobodnie operować systemami informacyjnymi. To na bibliotekarzu spoczywa promocja osiągnięć i zdobyczy nauki, techniki i szeroko pojętej kultury. W kształtowaniu zawodu bibliotekarskiego w Polsce bardzo ważną rolę odgrywa STOWARZYSZENIE BIBLIOTEKARZY POLSKICH, a jego głównym zadaniem jest obrona interesów bibliotek i bibliotekarzy. Mając na uwadze jak wiele wymagań stawia współczesny świat tej grupie zawodowej i instytucjom kultury SBP w 1985 roku postulowało, by dzień 08 maja stał się ŚWIĘTEM BIBLIOTEKARZA. Od 2004 r. obchodzony jest TYDZIEŃ BIBLIOTEK, który swą inaugurację ma w Dniu Bibliotekarza.

Jako ciekawostkę można uznać, że znanymi bibliotekarzami na przestrzeni wieków byli: Papież Pius XI, Gottfried Wilhelm Leibniz, Giacomo (Jacques) Girolamo Casanova, Bracia Grimm, Adam Mickiewicz, Johann Wolfgang von Goethe, Zbigniew Herbert, Maria Kownacka, Julian Przyboś, Stefan Żeromski, a także Reni Jusis, Piotr Machalica czy Iwona Pavlović.

O sposobach obchodów Dnia Bibliotekarza oraz Tygodnia Bibliotek w świebodzickiej Bibliotece będzie można dowiedzieć się w kolejnych artykułach.

Beata Wiciak

MBP w Świebodzicach

Bibliografia:

1. Biblioteka w otoczeniu społecznym, red. E.B. Zybert, Warszawa 2000

2. Bibliotekarstwo, red. Z. Żmigrodzki, Wyd. 2. uzup. i rozszerz., Warszawa 1998

3. Encyklopedia Wiedzy o Książce, Kraków 1971

4. www.sbp.pl

Budynek MBP, ul. Świdnicka 15
(fot: MBP)