W cieniu Książa
W cieniu Książa
Pierwszy dzień wiosny upłynął w bibliotece pod znakiem lokalnej historii, dzięki wykładowi dr Sylwii Bielawskiej na temat rezydencji Czettritzów, która znajduje się niemal w samym centrum Wałbrzycha i obecnie jest siedzibą Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Angelusa Silesiusa. Długoletnia praca dr Bielawskiej jako dyrektora Biblioteki i Wydawnictwa tej Uczelni sprawiła, że w kręgu jej naukowych zainteresowań, znalazły się również dzieje tej wspaniałej rezydencji.
Zarówno osoba Prelegentki nie była obca świebodzickiej bibliotece, jak i świebodzicka biblioteka nie jest obca dr Sylwii Bielawskiej. Po raz pierwszy do wspólnego kontaktu doszło w roku 2001, kiedy dr Sylwia Bielawska, jeszcze jako pracownik wałbrzyskiej Biblioteki pod Atlantami, przyjechała do świebodzickiej biblioteki, towarzysząc znanej pisarce Joannie Siedleckiej, która odbywała wtedy cykl spotkań autorskich dla mieszkańców Dolnego Śląska.
W roku 2008 dr Sylwia Bielawska szkoliła świebodzickie bibliotekarki z CRM, czyli zarządzania relacjami z klientem, a rok później w 2009 roku była gościem świebodzickiej biblioteki, podczas inauguracji nowego lokalu Oddziału Dziecięcego, gdzie wygłosiła wykład dla dyrektorów świebodzickich placówek oświatowych z kultury książki w powojennym Wałbrzychu. Jako znawca rynku książki dr Bielawska z dużym zaangażowaniem dba o popularyzację i zwiększenie zainteresowania kulturą regionalną zbierając, utrwalając i przekazując następnym pokoleniom dorobek poprzednich generacji, czego najlepszym dowodem jest pięknie wydana książka Powstanie i rozwój wałbrzyskiej rezydencji Czettritzów, zaprezentowana uczestnikom spotkania.
Wałbrzyska rezydencja związana jest z dwoma wspaniałymi i możnymi rodami śląskimi – Czettritzami i Hochbergami, w posiadaniu tych pierwszych była do połowy XVIII wieku, a następnie do II wojny światowej należała do Hochbergów. Czettritzowie byli posiadaczami wałbrzyskich dóbr od połowy piętnastego wieku i wtedy ich siedzibą był zamek Nowy Dwór, a także Książ, ale w miarę rozwoju przemysłowego Wałbrzycha, związanego z handlem, rzemiosłem, a przede wszystkim wydobyciem węgla, oddalone od centrum i o zdecydowanie obronnym charakterze rezydencje, nie bardzo nadawały się do zarządzania dynamicznie rozwijającymi się dobrami w Wałbrzychu. Założenie nowej rezydencji łączącej zarówno funkcje mieszkalne i administracyjne było wymogiem zmieniających się czasów i potrzeb.
Przy okazji mowy o zamku Nowy Dwór, dr Sylwia Bielawska dowiedziała się, że klucz do bram tego wiekowego zamku znajduje się w posiadaniu Pani Iwony - świebodziczanki, która przyniosła go na spotkanie. Klucz ten został znaleziony 2 sierpnia 2003 roku, na terenie zamku, kiedy grupa pasjonatów świebodzickich wybrała się na wycieczkę w Sudety Wałbrzyskie.
W roku 1738 rezydencja, podobnie jak większość wałbrzyskich dóbr znalazła się w rękach Hochbergów, dla których funkcje mieszkalne i reprezentacyjne spełniał zamek Książ, a rezydencja przy ulicy Zamkowej przejęła funkcje administracyjnego zarządu kopalń wałbrzyskich. Była systematycznie rozbudowywana - jej architektura wskazuje na co najmniej cztery rozbudowy, które zaznaczone są wyraźnymi segmentami. W wieku XIX nad wejściem pojawił się herb Hochbergów, a wokół rezydencji założono piękne ogrody, do których rośliny sprowadzane były z całego świata. Ogromny liczący niemal 5 ha teren mieści jeszcze dwa – niezwykłej urody architektonicznej –budynki, w jednym mieszkał dyrektor wałbrzyskich kopalń, a w drugim – księżna Daisy, która – po przejęciu Książa przez nazistów, przeniosła się do pięknej willi przy ul. Zamkowej.
Rezydencja ma równie ciekawą współczesną historię, o której opowiadała dr Sylwia Bielawska, mocno przez ostatnie lata związana z tym właśnie miejscem zawodowo. Od kilku miesięcy dr Sylwia Bielawska pełni funkcję Zastępcy Prezydenta Miasta Wałbrzycha i mimo wielu zajęć znalazła czas, aby spotkać się z czytelnikami świebodzickiej biblioteki i pasjonatami lokalnej historii.
Małgorzata Grudzińska
W cieniu Książa
